روز ۲۳ مهرماه برابر با ۱۵ اکتبر به عنوان روز بزرگداشت نابینایان و قانون عصای سفید، نامگذاری شده است. صدای استان – مسعود صیادی : نکاتی در خصوص تعامل با نابینایان: ۱- در برخورد با فرد نابینا از ترحم و دلسوزی و مراقبت زیادی بپرهیزیم چون موجب انتقال حس تحقیر به فرد نابینا می…
سایت خبری تحلیلی صدای استان:
روز ۲۳ مهرماه برابر با ۱۵ اکتبر به عنوان روز بزرگداشت نابینایان و قانون عصای سفید، نامگذاری شده است.
صدای استان – مسعود صیادی : نکاتی در خصوص تعامل با نابینایان:
۱- در برخورد با فرد نابینا از ترحم و دلسوزی و مراقبت زیادی بپرهیزیم چون موجب انتقال حس تحقیر به فرد نابینا می شود ، بهتر اینکه که کاملا عادی رفتار کنیم و نابینایی فرد باعث نشه یه جور خاص و متفاوت رفتار کنیم اونا هم مثل افراد دیگه هستند و از جهاتی توانمند تر از بقیه افراد بنا بر این با دلسوزی زیادی اونا رو تحقیر نکنیم. نه بیتفاوت باشید و نه کنجکاو! نه چنان رفتار کنید که انگار اصلا کسی را ندیده اید و نه چنان عمل کنید که انگار یک موجود فضایی را در مقابل خود میبینید.
۲-همیشه با این دید به نابینایان نگاه کنید که آن ها هم مانند بقیه افراد هستند فقط کار های ساده را به شکل دیگری انجام می دهند نابینا بودن به این معنی نیست که اونا نمی تونن کاری رو انجام بدن بلکه به این معنیه که اونا نسبت به بقیه ی افراد حسشون کمتره . در واقع افراد نابینا فقط نمی تونند ببینند ولی حواس دیگه شون سالم است و شاید بهتر از سایر افراد کار کند!
۳-برای ایجاد ارتباط دوستانه با فرد نابینا شما پیشقدم شوید! شاید شما عادت کرده باشید همیشه با نگاه و لبخند اولین کلام را به دیگری بگویید ولی در مورد فرد نابینا وضع فرق دارد. فرد نابینا نمیتواند شما را ببیند و درک ناقصی از شما و محیط اطراف دارد. ما متوجه نمیشویم که آیا شما مایل به حرف زدن هستید یا نه. به همین دلیل بهتر است شما آغازگر رابطه باشید و با یک سؤال عمومی این ارتباط را شروع کنید.
۴-با دیدن یک فرد نابینا تنها به یک نگاه عادی بسنده کنید و به فرد نابینا خیره نشوید. این کار دور از ادب است و شما با این رفتار زشت همراهان فرد نابینا را آزار میدهید! این رفتار نشان دهنده بی ادبی است. بهتر است در اولین برخورد و آشنایی از فرد نابینا در مورد علت نابینایی او سؤال نفرمایید و هنگام صحبت کردن فرد نابینا به حرفاشون گوش دهید و حواستون کاملا به او باشد نه اینکه سرتون رو بچرخونید اینور و اونور اونا حرکات ما رو متوجه میشن.
۵- همچنان که هنگام ارتباط با افراد بینا از زبان بدن خود استفاده می کنید. در برخورد با نابینایان نیز از زبان بدن استفاده کنید به طور مثال با تغییر در تن صدا و یا استفاده از ایما و اشاره و تایید حرف های فرد نابینا با “بله” “درسته” و … اطلاعات بیشتری را به وی منتقل کنیم.
۶-وقتی که می خوایین شخصی رو که نابینا هست رو ملاقات کنین خودتون رو و افرادی که ممکن هست پیش شما باشن رو به فرد نابینا معرفی کنین مثلا وقتی می خوایین حرف بزنین اول خودتون رو معرفی کنین مثلا بگین ( من علی هستم ) افراد دیگه ای هم که پیش شما هست بهتره که خودشون رو معرفی کنن نه این که شما اسم تک تکشون رو بگین .
۷-وقتی نابینایی را می بینیم که می خواهد از خیابان عبور کند، می توانیم به او کمک کنیم. برای این منظور جلوتر از فرد نابینا قرار بگیرید نه پشت سر او، بازوی خود را در اختیار او قرار داده تا او بازوی ما را گرفته و آرام و 
با هم از خیابان عبور کنیم یا می توانیم عصای او را گرفته و او را همراهی کنیم تا از خیابان عبور کند و هنگامی که به آن سوی خیابان رسیدیم او را از موقعیت جلویش آگاه کنیم.
۸- قبل از این که از محل کارتون یا خونه ی یه فرد نابینا رو ترک می کنین ، قبل خروج بهتره باهاشون خداحافظی کنین و بهشون اطلاع بدین که دارین اونجارو ترک می کنین تا به هوای این که شما اونجا هستین با شما حرف نزنن.
۹-موقع حرف زدن با فرد نابینا داد نزنین و تن صداتون در حد معمولی باشه چون این افراد معمولا حس شنوایی قوی دارن .وقتی به شما اجازه کمک دادن ازشون بپرسین چه کاری از دستتون بر میاد یا چیکار می تونین انجام بدین . اگه از شما کمک کردن رو قبول کردن برا کمک کردن بهشون مثلا عبور از خیابان بهتره فقط دستشون رو بگیرید .
۱۰- هیچ وقت برای راهنمایی یک فرد نابینا اون رو هل ندید ، براش دست نزنید و یا حرفاتون رو تکرار نکنین . تصور کنین که یکی همچین کاری با شما انجام بده ، می بینین که خیلی وقت ها بی ادبی حساب می شه . هوشیار باشین به ویژه وقت هایی که می خوایین چیزی رو توضیح بدین یا فرد نابینا رو در یک مسیر همراهی کنین .
۱۱-وقتی می خوایین با یه فرد نابینا حرف بزنین اگه از کلمه هایی مانند ” بعدا می بینمت ” یا ” آخرین فیلمی که این هفته دیدی چی بود ؟ ” استفاده کنید. درست همان طور که یه فردی که از صندلی چرخدار استفاده می کنه برای پیاده روی میره ، فردی که نابینا هست هم می تونه به فیلم گوش کنه این افراد مثل یه فرد عادی می تونن خیلی کار ها رو انجام بدن و خوش حال باشن .به عبارت دیگر افراد نابینا هم از کلماتی مشابه با افراد بینا استفاده می کنن .
۱۲-استفاده از کلمه های ” معلول ” و ” ناتوان ” “کور” و ….اصلا درست نیست . البته بهترین کلمه و اصطلاح این هست که به آنها افراد نابینا و یا کم بینا ( اگر فرد کمی توان دیدن داره ) بگین شاید خیلی از نابینایان دوست ندارند از اصطلاح روشن دل به جای نابینا استفاده شه….چون برخی اصطلاحات مانند “روشن دل” ممکن است تداعی گر دلسوزی و یا انکار واقعیت می باشد .
۱۳- و اخرین نکته اینکه مهمترین اقدام در ایجاد بستر لازم برای حضور نابینایان در جامعه این است که در درجه نخست باورهای نادرست نابینایان و جامعه نسبت به یکدیگر ، همچنین موانع محیطی ، جمله عواملی که مانع از حضور و رفت و آمد فرد نابینا در سطح شهر و محیط زندگی می شود( مانند پیاده رو ها و مبلمان شهری، پارک ها و اماکن تفریحی آموزشی و ….) را بشناسیم و در اصلاح آن ها تلاش کنیم .
تصورش را کنید یک روز صبح از خواب بیدار شوید و دیگر هیچ چیزی را نبینید. عصای سفید به عنوان یک نماد بین المللی رعایت و تدوین حقوق نابینایان جهان را یادآور می شود تا دولت‌ها و انجمن‌های نابینایی جهت فرهنگ‌سازی، نحوه برخورد شایسته با نابینایان را به مردم آموزش دهند؛
ایران رتبه شانزدهم دنیا را در زمینه آمار نابینایان و کم بینایان دارد و طبق آخرین غربالگری‌های به عمل آمده در کشور ۱۱۵ هزار نابینا در ایران زندگی می‌کنند که در میان آنها ۶۰۰ تا ۷۰۰ هزار نفر به کم بینایی و اختلال بینایی دچار هستند و تعداد کم بینایان در ایران ۶برابر نابینایان است. ۱۰ درصد معلولان تحت پوشش سازمان بهزیستی «نابینا» هستند
درصد بالایی از نابینایی‌ها به دلیل بیماری‌های مزمن مانند آب مروارید، آب سیاه و یا حوادثی از قبیل تصادفات رانندگی “تنبلی چشم” شایع‌ترین نوع اختلال بینایی میان جوانان است در همین راستا سازمان بهزیستی یکی از استراتژی‌های اصلی در حوزه نابینایان را مسئله پیشگیری قرار داده، به طوریکه کودکان چهار تا شش سال جامعه هر ساله به منظور پیشگیری از تنبلی چشم غربالگری می‌شوند.
خانواده و جامعه
تمامی ما در خانواده به دنیا آمده، رشد می کنیم و شخصیت می گیریم. هیچ خانواده ای نیست که تمایل داشته باشد فرزند معلول داشته باشد. تا اینجای کار قابل فهم است اما هنگامی که یک خانواده دارای فرزند معلول می شود دچار نوعی سرخوردگی شده و حتی گاهی تصور می شود که این معلولیت احتمالا نتیجه کار زشتی است که در برابر خداوند انجام داده اند. در این میان، گروه دیگر تلاش می کنند فرزند خود را به عنوان شخص ناتوان در گوشه خانه نگه دارند.
مناسب سازی
عدم مناسب سازی و امنیت در تردد افراد دارای معلولیت یکی از بزرگترین موانعی است که در سر راه نابینایان وجود دارد و برداشتن تمام موانع محیطی و همچنین تسهیل سازی امکانات جامعه برای استفاده افراد کم بینا و نابینا در حضور هر چه بیشتر آنان بسیار مهم است.
تحصیلات
نابینایان، تحصیل‌کرده‌ترین افراد در میان معلولان به شمار می‌روند.
اشتغال
اشتغال امروزه به راستی یکی از بزرگترین مشکلات جهانی است و تمام کشورها در این راستا همواره به اقدامات مختلفی در جهت رفع معضل آن دست زده اند. اعلامیه حقوق بشر در ماده ۲۳ خود اشغال را یکی از بنیادی ترین حقوق افراد بشر دانسته است. آمار بیکاری در میان نابینایان بسیار زیاد است.
ازدواج
ازدواج یکی از پدیده هایی است که در زندگی افراد دارای اهمیت است چرا که یک ازدواج مناسب می تواند موجبات آسایش خاطر، امنیت، پیشرفت و تعالی و کمال را فراهم کند.
نگرش نابینایان نسبت به وضعیت خود
نابینایان خود نیز به راستی به توانایی های خود آنچنان که باید و شاید باور ندارند و همواره فکر می کنند که دولت باید بار تمام مسائل آنها را به دوش بکشد. با دیدن کوچکترین ناملایمات از طرف دولت یا جامعه، انزوا را در پیش می گیرند. در برخورد با افراد بسیاری، این نکته را از آنان شنیده ام که نابینایان انسان های متوقعی هستند.
آنچه می‌تواند موجب تفاوت زندگی افراد شود، نگرش آنها به شرایط زندگی خودشان است. معلولیت بااینکه محدودیت‌هایی را به همراه دارد اما دلیل موجهی برای تعطیل کردن زندگی نیست. آنچه افراد را چه معلول و چه غیرمعلول از موفق زندگی کردن باز می‌دارد، درماندگی آنها برای پذیرش شرایط زندگی فعلی‌شان است.
معمولا خانواده‌هایی که کودک نابینا دارند، سعی می‌کنند مسوولیت‌های آنها را به عهده بگیرند و فرزندان این خانواده‌ها به دلیل وابستگی به دیگران در تمام کارها به شدت عصبی، معترض و پرخاشگر می‌شوند. این کودکان، بزرگسالان خوشحال و خوشبختی نخواهند شد چون مهارت‌های زندگی را یاد نگرفته‌اند. والدین آنها هرگز در گفتگوهای دوستانه به فرزندشان یادآوری نکرده‌اند که او فقط از یک حس محروم است و چهار حس دیگر را دارد که می‌تواند با تقویت آنها زندگی شخصی خود را به صورت مستقل اداره کند. متاسفانه والدین زیادی هستند که به خاطر دلسوزی‌های بی‌مورد و البته از نظر خودشان به دلایل کاملا موجه، وابستگی و درماندگی را به فرزندشان تقدیم می‌کنند.
سانی که در اثر سانحه نابینا می‌شوند، معمولا یک دوره افسردگی سخت را طی می‌کنند ولی به آنها هم می‌توان کمک کرد تا این شرایط بسیار سخت را بپذیرند و از صفر شروع کنند که هرچه دیرتر این پذیرش صورت بگیرد، بازگشت‌شان به زندگی سخت‌تر خواهد بود.
باید به یک نکته دقت شود که اگر قرار است ازدواج دو نابینا با هم انجام شود، هریک از آن دو مانند آقای سامان، فرد مستقلی بار آمده باشند تا در خانواده جدید آنها مسوولیت‌های زن و شوهری را به خوبی عهده‌دار شوند.
برخورد در خانه
بهتر است برای اصلاح رفتارمان از کارهای روزمره شروع کنیم. مثلا وقتی با یه فرد نابینا ملاقات می‌کنید بهتر است اول خودتان را معرفی کنید. وقتی در گروهی هستید که فرد نابینایی در آن گروه هست بهتر است وقتی حرفی می‌زنید و متوجه می‌شوید که او نمی‌داند چه کسی حرف می‌زند دوباره خودتان را معرفی کنید.
اگر نابینایی در منزل یا محل کار دارید قبل از خروج از محل کار یا خانه به آنها اطلاع دهید. وقتی به خانه یک فرد نابینا می‌روید فقط با شخص ثالثی که آنجاست حرف نزنید و کاری کنید شخص نابینا هم در بحث با شما شرکت کند.
هنگام صرف ناهار یا شام با فرد نابینا، بدون عجله، ابتدا غذا را به او معرفی کرده و بعد برای او توضیح دهید که مثلاً لیوان در جلوی بشقاب، نان در سمت چپ و یا ماست در سمت راست بشقاب است.
یادتان باشد که همه افراد نابینا به طور ۱۰۰ درصد
نابینا نیستند و براساس درصدی که بینایی دارند باید رفتارتان متفاوت باشد. اگر می‌خواهید به آنها کمک کنید حتما قبلش اجازه بگیرید و بگویید می‌خواهید یا می‌توانم کمک تان کنم؟
اگر در بین افراد خانواده فرد نابینایی دارید باید بدانید مشکلاتی مثل افسردگی، گوشه گیری، احساس حقارت، خودپنداره منفی و بی تفاوتی به طور فراوان در بین نابینایان دیده می‌شود پس سعی کنید با روش‌های صحیح مشاوره‌ای آنها را درمان کرده و به آنها کمک کنید.
اگر هم کسی به تازگی بینایی‌اش را از دست داده باید بدانید که برای برخورد با افراد نابینا در بسیاری موارد مشاوره خانوادگی لازم است تا به اعضا خانواده اطلاعات کافی داده شود. ضمن اینکه ممکن است فرد نابینا با اعضاء خانواده مشکلی داشته باشد که انجام مشاوره خانواده برای حل آن ضروری است.
کودکان نابینا شرایط خاص تری دارند و خانواده‌هایشان حساس‌تر هستند. سعی کنید عادی رفتار کنید و فکر نکنید او چیزی از بچه‌های دیگر کم دارد.
اگر آگاه نیستید از پدر و مادرش بپرسید بهترین رفتار و برخورد با او چیست و مثلا از این رفتار خوشش می‌آید یا نه. رفتار نامناسب هم بچه‌های نابینا را آزار می‌دهد و هم پدر و مادرشان را.
رفتارهای اشتباه
بعضی کارها را هم در برخورد با نابینایان نباید انجام دهیم چون باعث می‌شویم آنها حس بدی پیدا کنند و افسرده شوند یا اعتماد به نفس شان دچار مشکل شود. مهمترین مساله این است که در برخورد با نابینایان با احساس ترحم، مراقبت افراطی، ترس و یا فرار از تعامل با آنان رفتار نکنید.
هنگام حرف زدن با فرد نابینا نباید داد بزنیم. تن صدایتان را در حد معمولی نگه دارید چون این افراد معمولا حس شنوایی قوی دارند.
برای کمک کردن به فرد نابینا بدون اجازه آنها را لمس نکنید و هیچ وقت برای راهنمایی او را هل ندهید. فکر نکنید که نمی‌توانند کارهای خودشان را انجام دهند یا نمی‌توانند وسایل خودشان را جمع کنند. آنها قادرند بسیاری از کارها را حتی بهتر از ما انجام دهند. اگر می‌خواهید کمک کنید و او این اجازه را داده است دستش را نگیرید. اجازه دهید او بازوی شما را بگیرد و کارهایی که خودش می‌تواند از عهده آن بربیاید انجام ندهید. جملاتی مثل «اینجاست» «آنجاست» «برو آنطرف‌تر» «بگذار آن طرف» که برای او بی معناست به کار نبرید.
نابینایان وسایل خود را در جای مشخصی قرار می‌دهند پس بدون اطلاع آنها وسایل شان را جابجا نکنید
دکتر مسعود صیادی – مدرس دانشگاه
جناب صیادی ابتدا پاسخگوی اجحاف های صورت گرفته در زمان معاونتشان در خصوص توانخواهان باشند بعد ادعای فضل نمایند.
سلام آقای بهزیستی چی پیداست سراسر وجودت رو حسادت و کینه و نفرت پر کرده . حق هم داری ناراحت باشی درک میکنم واقعا سخته برای کسی که دست راست مدیر بوده و تمام تلاشش برای رسیدن به مدیر کلی بوده ولی نتونسته به خواسته هاش برسه اینقدر عصبانی باشه.
خیلی خوبه که این مقاله باعث شد قدری تخلیه شی با نوشتن کامنت بالا. قطعا جناب صیادی هم خوشحال میشه که حضوری شما رو ببینه پیشنهاد میکنم انتقادی دارید حضوری باشون مطرح کنید.
به امید موفقت