مشکلات رسانه‌های محلی؛ از رانت آگهی‌های نفتی تا دردسر تامین کاغذ

سایت خبری تحلیلی صدای استان:

این سخنرانی در جشن روز خبرنگار بوشهر با حضور معاون مطبوعاتی وزارت ارشاد مطرح شد.

بس که تقویم‌ها ورق خوردند
نوبت رفتن بهار رسید
رد شدیم از میانه‌ی مرداد
باز «روز خبرنگار» رسید

جناب آقای دکتر محمد خدادی، معاون محترم مطبوعاتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی
خبرنگاران محترم و حضار گرامی

امروز بعنوان روز خبرنگار روزی است که قرار است از نگهبانان عرصه خبر تجلیل شود کسانی که در تنگنای مشکلات و چالشهایی که امنیت شغلیشان را احاطه کرده همچنان می نویسند و تنها امید جامعه امروز برای رساندن صدایشان به اصحاب قدرتند.

اگر چه  بالندگی جامعه خبری، طی سالهای گذشته و نقش بی بدیل خبرنگاران مستقل، که به رغم تمام خطرات، مسئولیت خطیر خود را فراموش نکردند را نمی توان نادیده گرفت اما نباید تنگناهایی که این جامعه آسیب پذیر را با بحران های مختلف روبرو ساخته از نظر دور داشت.

جناب آقای دکتر خدادی
همه ما خوب می دانیم که فشارهای اقتصادیِ طاقت فرسا و محدودیت های کم سابقه برخی دستگاهها، چگونه گلوی مطبوعات را فشرده و نفس آنها را به شماره انداخته.

جای هیچ تردیدی نیست که چراغ مطبوعات کاغذی، که با وجود پیشرفت های تکنولوژیک هنوز در دنیای مدرن جایگاه خود را از دست نداده اند، چگونه در سرزمین ما رو به افول نهاده و بسیاری از دکه‌های روزنامه فروشی که برای همه ما تداعی کننده احساس نوستالوژیک دوران بهار مطبوعات بوده، امروز به آدامس فروشی و بستنی فروشی تبدیل شده اند.

یادمان باشد که دکه های روزنامه فروشی تنها مکانی برای فروش نشریات نبودند بلکه نمادی از ملتی زنده و وابسته به مطالعه و خواندن جراید و کسب خبر بودند که مدتی است همه را از یاد برده اند و چندان دیر نیست که این نماد به خاطره ای تبدیل شود.

در این مجال کوتاه قصد ندارم برای مطبوعات رو به خاموشی مرثیه بخوانم و خوب میدانم و خوب می‌دانید که مشکل از کجاست اما فرصت حضور معاون محترم مطبوعاتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی را غنیمت می شمارم و در چند جمله  کوتاه و برای آنکه کلام را بیش از این اِطاله نداده باشم مواردی که بعنوان مهمترین مشکلات مطبوعات محلی و استانی می باشد را شمار می کنم.

۱ یکی از مهمترین چالش های موجود در مسیر انتشار مطبوعات کاغذی، مشکلات اقتصادی و گرانی ملزومات آن است به گونه ای که هزینه انتشار جراید را طی یکسال به حدود سه برابر رسانده است. متاسفانه گرانی کاغذ چنان عرصه را بر همه ما تنگ کرده که برخی از مطبوعات هم استانی انتشار خود را متوقف کرده اند و برخی دیگر نیز از کیفیت و یا از تیراژ خود کاسته اند تا بتوانند در شرایط فعلی سرپا باقی بمانند.

اگرچه دولت محترم هرچند با تاخیر اما با اختصاص سهمیه کاغذ آنهم در یک نوبت نقش مهمی در کنترل قیمت کاغذ ایفا نمود، ولی متاسفانه سهمیه اولیه کاغذ اگر چه بصورت قطره چکانی  اما در همان نوبت اول متوقف و برخی از مطبوعات هم استانی هم از این امکان  بهرمند نشده اند. لذا اولین خواهش بنده و همکارنم از شما استمرار اختصاص سهمیه ماهانه کاغذ به مطبوعات استان بوشهر است و در این رابطه امیدوارم اداره کل ارشاد اسلامی بوشهر جدیت بیشتری از خود نشان دهد.

۲ یکی از تدابیر خوب اداره کل مطبوعات داخلی تعیین رتبه برای مطبوعات بود که طی سال گذشته برآن اهتمام زیاد منظور گردید. اما متاسفانه فضای آشفته حاکم بر رتبه بندی مطبوعات بسیاری از نشریات منظم را ناامید و سرخورده کرده به گونه ای که برخی نشریات با داشتن انتشار منظم نسبت به عدالت در رتبه بندی گله مندند و شاید نیاز باشد در آن باز نگری صورت گیرد.

۳ همانگونه که میدانید ارتزاق اصلی مطبوعات از محل آگهی های دولتی است که در استان بوشهر با وجود شرکت های نفتی ظاهرا باید شرایط مطبوعات در این باره خوب باشد اما با کمال تاسف مطبوعات محلی استان بوشهر در مجاورت چاهای نفت و گاز و زیر دود و دم تاسیسات نفتی از کمترین توجه و عنایت برخورداند و شائبه وجود فضای رانتی حاکم بر این آگهی ها زبان به زبان می چرخد.

وجود میلیاردها تومان آگهی های نفتی که در طی یکسال در مطبوعات سراسری یا مطبوعات عزیز کرده منتشر می شود و بصورت قطره چکانی و محض صدقه سری چند تایی هم به مطبوعات استانی داده می‌شود این شائبه را تقویت کرده که برخی در این وزارتخانه بر عدم شفافیت در توزیع آگهی ها اصرار دارند و گویا در این باره منافعی وجود دارد که با دادن سهم عادلانه ای از این آگهی ها به مطبوعات محلی این منافع تامین نمی شود.

پیشنهاد بنده و بسیاری از همکاران این است که اولا توزیع آگهی های دولتی بجای ارشاد به خانه مطبوعات سپرده شود تا با ایجاد شفافیت از گله مندی ها کاسته شود و دوم آنکه سهم مشخص و عادلانه‌ای از آگهی های نفتی به مطبوعات فعال استان بوشهر اختصاص یابد تا یکبار برای همیشه شائبه رانتی بودن این آگهی ها به پایان برسد.

۴ یکی از چالش های پیش روی مطبوعات، دعاوی قضایی علیه اصحاب جراید و نشریات است که همیشه سد محکمی بر سر راه اطلاع رسانی شفاف بوده و همیشه ترس از اینکه با انتشار هر خبر و یا گزارشی وارد دعوای قضایی شوند و خود را در پیچ و خم دادگاه ببینند آنها را وادار به خود سانسوری نموده. از سویی دیگر قضات محترمی که در مرحله اولیه تحقیق انواع و اقسام جرائم را مورد بررسی قرار می دهند جرائم مطبوعاتی را نیز مورد بازپرسی قرار می دهند و مدیران مطبوعات و خبرنگاران  در زمان شکایت باید در صف مجرمانی بنشینند که مرتکب جرائمی چون قتل و سرقت و قاچاق موادمخدر شده اند.

سالهاست درخواست نموده ایم برای حفظ کرامت خبرنگاران، شکایت از مطبوعات و رسانه ها به جای رفتن به دادگاه به شورای حل اختلاف متشکل از پیشکسوتان با تجربه که آشنا به فضای خبری هستند سپرده شود تا هم در فضایی کدخدا منشی اختلافات مرتفع  گردد و هم شأن، کرامت و شخصیت اصحاب قلم حفظ شود که متاسفانه تاکنون به این درخواست توجهی نشده.

آنچه گفته شد بخش کوتاهی از مشکلاتی است که جامعه مطبوعاتی استان با آن روبروست و امیدوارم که همتی از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و اداره کل این وزارت خانه در استان برای رفع آن وجود داشته باشد.

در پایان مجددا روز خبرنگار را به همه همکاران گرامی و دست اندرکاران عرصه خبر تبریک و شادباش عرض می کنم و امیدوارم در دروان عمر خود شاهد فرا رسیدن مجدد بهار مطبوعات و رسانه های مستقل باشیم که به عنوان دیده بان راستین افکار عمومی، مسئولیت اطلاع رسانی شفاف و سالم را بدور از هر گونه دغدغه و یا محدودیت به انجام رسانند.

*خبرنگار پایگاه اطلاع رسانی و هفته نامه خلیج فارس