راهکارهای مقابله با تعارض منافع

سایت خبری تحلیلی صدای استان:

نوید خشتی

«صدای استان »؛ فساد مانند موریانه به جان کشور افتاده است،توسعه شبکه های اجتماعی و افزایش سرعت انتقال داده ها به تدریج دست فعالان مقابله با فساد را باز گذاشت و آن ها توانستند در رسانه های آزادتری نسبت به گذشته به افشای زدوبندهای سیاسی همت گمارند،اما این پایان ماجرا نبود،درک از فساد و درمان آن پیش از هر اقدام دیگری نیاز به شناسایی عوامل آن دارد،برای مثال نبود شفافیت،موقعیت هایی که به فرد اجازه می دهد میان منافع خود و منافع عمومی،منافع خود را برگزیند.مقابله با تعارض منافع در ساختار حکمرانی ایران،ابزاری است که می تواند تا حدود زیادی موجب بسته شدن گلوگاه های فساد در کشور شود.

طبق تعریف،تعارض منافع زمانی رخ می دهد که فرد یا شرکتی در موقعیتی است که می تواند از شغل حرفه ای یا منصب حاکمیتی در جهت منافع خود یا شرکت سوء استفاده نماید،به عبارت ساده وقتی می تواند از جایگاه خود برای منافع شخصی استفاده نماید،تعارض منافع بوجود می آید.در کشور ما عدم اجرای قانون،کندی روند خصوصی سازی و کاهش رقابت پذیری از عوامل تعارض منافع می باشد.

درمان تعارض منافع در سیستم های اجرایی همواره راه های بسیاری دارد

١)طراحی زمین بازی به صورت منصفانه و تغییر قواعد بازی به نوعی موثرترین و پیچیده ترین سازوکار پیشگیری از تعارض منافع است،بدین ترتیب که تحت قواعدی هوشمندانه،مجری اختیاراتی برای قاعده گذار خود تعیین می کند.ترکیب قاعده هوشمندانه و فراگیر و اختیار قاعده گذاری می تواند موجب افزایش بهره وری شود.

٢)تقویت قواعد نظارتی از دیگر راهکارهای مقابله با تعارض منافع است.اگر تنظیم و اعمال قواعد نظارتی به خود اصناف واگذار شود،موجب تصویب قواعد ضعیف یا کوتاهی در اجرای قواعد نظارتی می شود،برای مثال تعیین دستمزد توسط خود کارگران یا تعیین قیمت توسط خود اصناف باعث آسیب رساندن به این قاعده می شود.

٣)تفکیک ناظر و نظارت شونده،قاضی و متهم،استقلال ناظر و استقلال داور،همواره اساس تصمیم گیری مدیریتی می باشد.

۴)شفافیت درآمدهای سازمانی،یکی دیگر از راهکارهای مقابله با تعارض منافع است.هنگامی که قاعده کسب درآمد در نظام درمانی به گونه ای است که پزشک در ازای مداوای بیمار درآمد کسب می کند،پزشک در موقعیت تعارض منافع بین کسب درآمد و سلامت ماندن جامعه قرار می گیرد.